Kadında Kısırlık (İnfertilite) Nedenleri Nelerdir?

1 ) Kadında meydana gelen kısırlık sebepleri nelerdir?

• Yumurtalamada meydana gelen düzensizlikler
• Tüplerin tıkalı olması
• Antisperm antikorlar
• Endometriozis
• Rahimde bulunan patolojiler
• Troid hormon bozuklukları (guatr, hipotroidi, hipertroidi)
• Genital organlarla ilgili geçirilmiş enfeksiyonlar
• Daha önceden geçirilmiş olan rahim ve yumurtalıklar ile alakalı ameliyatlar
• Süt hormonunun yüksek olması
• İleri yaşa bağlı over rezerv azalması
• Rahim ağzı ile alakalı sebepler, servikal faktör
• Çiftlerin %10-15 kadarında kısırlık (infertilite) olmasına rağmen herhangi bir sebep bulunamaz.

2 ) Kısırlık ile alakalı etkili olan diğer faktörler

• Sigara kullanımı
• Aşırı kilolu olmak
• Rahim ağzının kapalı olması
• Düzenli bir şekilde cinsel ilişkiye girmemek
• Vajinismus
• Rahimin içerisinde yapışıklık olması
• Luteal faz yetmezliği
• Kemoterapi ve radyoterapi tedavisi görmüş olmak
• Erken dönemde menopoza girmek

3 ) Yumurtlama bozuklukları

Kadında en çok rastlanan kısırlık sebebi, yumurtlama bozukluklarıdır. Yumurtlama (yumurtanın yumurtalıklar dışına atılması) gerçekleşmeden, döllenme ve hamilelik te gerçekleşmez. Yumurtlama bozukluğu, yumurtlamanın hiç olmaması veya düzensiz ve seyrek olmasıdır. Adet dönemlerinin seyrek veya hiç görülmemesi, genellikle bir yumurtlama bozukluğunun varlığını gösterir. Ancak adetlerin tamamı ile düzenli olduğu durumlarda da yumurtlama bozuklukları ile karşılaşılabilmektedir.

Yumurtlama bozuklukları başlıca üç grup içerisinde incelenir. Bunlar;

•  3.1 Yumurtalıklarda meydana gelen yumurta üretimini uyaran hormonların doğuştan eksik olması ile alakalı olarak beyin sapından salgılanamaması: Bu durumda kadında ergenlik döneminden itibaren hiç adet kanaması meydana gelmez.
• 3.2 Beyin sapından(hipofiz) süt hormonu prolaktinin normalden fazla salgılanması: Bu durum daha çok, bu bölgede bulunan iyi huylu bir tümörün varlığı ile alakalı olmaktadır. İyi huylu tümörler, cerrahi operasyonlar ile beraber temizlenebilmektedir.
• 3.3 Polikistik over sendromu: Bu hastalığın tipik formunda genel olarak adetler düzensiz ve seyrek olur. Bu seyreklik, birkaç ayda bir şeklinde değil, yılda 2 veya 3 defa şeklinde olur.

Bazı hastalarda adetler hiç görülmez iken, diğerlerinde tamamen normal bir şekilde olabilir. Hastalar daha çok şişman olmaya eğilimlidir. Ciltte ve saçlarda yağlanma, sivilce gibi sorunlara çok sık rastlanır. Yumurtalıklarda normalden fazla miktarda yumurta bulunmakta ve bunlar erkeklik hormonu salgılayarak normal yumurta gelişimine engel olmaktadır.

4 ) Rahim ağzı ile alakalı sorunların olması

Rahim ağzında bulunan yapısal, enfeksiyonun sebep olduğu veya bu bölgede bulunan salgıya (mukus) ait bozukluklar, kısırlık nedeni olarak karşımıza çıkabilmektedir. Rahim ağzından salgılanan mukus, spermlerin genital yoldan taşınmasını daha kolay hale getirir. Östrojen ve progesteron hormonları etkisi altında olan mukusun, adet dönemi esnasında miktarı ve niteliği değişir. Polip gibi iyi huylu tümörler veya bu bölgeye uygulanmış olan cerrahi girişimler kısırlığın meydana gelmesine sebebiyet verebilmektedir.

5 ) Alerjik nedenler

Alerjik nedenlerin var olması halinde, kısırlığın meydana gelmesine sebebiyet verebilmektedir. Bunun yanı sıra bu durumun teşhisi ve tedavisi de zordur. Alerjik sebep, spermlerde veya mukusta bulunabilir. Antisperm antikorları olarak ifade edilen bu alerjik durumların, tedavi etkinliği belli değil ve tedavi edilen veya edilmeyen insanlarda ki hamilelik oranları çok farklı değildir. Bu sebepten dolayı, düzenli olarak olarak gerekliliği tartışmalıdır.

6 ) Endometriozis

Endometriozis, rahim içini saran dokunun (endometrium), rahim dışında büyümesine denir. Endometriozis, en sık olarak rahimi yerinde tutan bağların üzerine yerleşir. Çok rastlandığı bir başka bölge ise, rahim yüzeyi, tüpler ve yumurtalıklardır.

Endometriozis, aynı rahim içini saran doku gibi, hormonlara duyarlı olarak adet dönemi esnasında kanar. Karın içinde oluşan bu mikro kanamalar, bir müddet sonra iltihaba benzerbir şekilde yanılmaya sebebiyet verir ve yapışıklıklara neden olur. Endometriozis, yumurtalıklarda yerleştiği zaman, kistin meydana gelmesine sebep olur. Bu kistlere endometrioma ismi verilir.

Endometriozisin en önemli belirtilerinin içerisinde, adet öncesi ve adet sırasında ağrı, cinsel ilişki sırasında veya ilişkiden sonra ağrı, düzensiz şiddetli adetler ve kısırlıktır.

Daha az rastlanan bir başka belirti ise, yorgunluk, adet kanaması sırasında bağırsak hareketlerinin şiddetlenmesi. İshal, kabızlık gibi diğer sindirim sistemi ile alakalı belirtilerdir. Bunların yanı sıra endometriozis bazı kadınlarda hiçbir belirti vermeyebilir.

Endometriozisi olan kadınların ortalama olarak % 50’sinin, çocuk sahibi olabilmeleri için tedavi görmeleri gerekir. Aynı şekilde, infertilite sebebi ile başvuran kadınların yaklaşık % 25’inde endometriozis teşhis edilir.

7 ) Tüplerin hasarlı ve tıkalı olması

Tüplerin bir kısmının veya tamamının tıkalı olması, sperm ile yumurtanın buluşmasına engel olarak, döllenme ve hamileliği imkansız bir hale getirir. Tüplerde meydana gelen bu hasar, geçirilmiş enfeksiyon, endometriozis veya geçirilmiş bir ameliyat sonrası kalan karın içi yapışıklıklar gibi çok fazla sebep ile alakalı olarak meydana gelebilmektedir. Tüpler bir dış gebelik sonucu da hasara uğrayabilir.

Gelişmiş ülkelerde cinsel yollardan bulaşan enfeksiyonlar, tüplerde meydana gelen hasarın en önemli sebeplerinden biridir. Ülkemizde çocukluk döneminde alınan verem mikrobu da, tüplerde geri dönülemez hasar meydana getirmektedir.