Normalde kadının beyninde hipofiz bezinden salgılanan östrojen ve progesteron hormonlarını içeren doğum kontrol hapları kadının gebe kalmasını engelleme özelliğine sahiptir. Doğum kontrol hapları normalde kadının yumurtalıklarının ürettiğinden daha fazla östrojen ve progestetron hormonu içerdiğinden yumurtlamayı durdurur. Doğum kontrol haplarının etkisi kullanılmaya başladıkları gün başlar ve devam edildiği süre boyunca da geçerlidir. Ancak bu haplar unutulduğunda ertesi gün iki tane alınmazsa ve kısa bir süre de olsa bırakılırsa yakın bir zamanda kadın doğal yollarla gebe kalabilir.
Kadın doktorun tavsiye ettiği düzen içinde, aksatmadan doğum kontrol haplarını kullandığında gebelik meydana gelme ihtimali çok düşüktür. Ancak imkansız değildir. Kadın hapı kullanmayı unutursa, bu hapın etkisinin azaltabilecek başka bir ilacı da aynı dönemde kullanırsa ya da bir gün sabah, diğer gün akşam gibi düzensiz kullanırsa gebelik meydana gelebilir. Bu sebeple doğum kontrol hapı kullandığı dönemde adet kanaması geciken kadının vakit kaybetmeden gebelik testi yapması gerekmektedir.
Doğum kontrol hapları doktor kontrolünde düzenli kullanıldığı halde gebelik oluşabilir mi?
Doğum kontrol haplarında düzenli kullanım esastır ve bu durumda çok yüksek oranda gebelikten koruduğu bilinmektedir. Ancak hiçbir doğum kontrol yöntemi % 100 oranda gebelikten koruyamadığı için hapların da koruma garantisi yoktur. Doğum kontrol haplarını düzenli bir şekilde, her gün aynı saatlerde, hiç aksatmadan kullanan kadınlarda gebelik oluşma ihtimali binde bir olarak tespit edilmiştir. Bu oran çok çok düşük olsa da imkansız olmadığı da bir gerçektir. İşte bu olasılık göz önünde bulundurularak adet kanamasının düzenli olarak gerçekleşip gerçekleşmediğini takip etmek önem taşımaktadır.
Hapa verilen ara içinde adet kanaması olmamışsa bir sonraki kutuya başlamadan önce mutlaka gebelik testi yapılmalı, adet kanamasının neden başlamadığı jinekolog tarafından tespit edilmelidir. Zira gebe kalan kadının bu durumdan habersizken bir süre doğum kontrol hapı kullanmasının bebeğe zarar verdiği tespit edilmemişse de, belirlenemeyen bazı komplikasyonlar gözlenebilir.
Tüm bunlara ek olarak altının çizilmesinde fayda vardır ki; doğum kontrol hapı kullananların adet kanaması geciktiğinde, bu durum kesinlikle gebeliğe yorumlanmamalıdır. Bazı kadınların yumurtalıkları haplara farklı reaksiyon verebilmekte ve hapın kadının bünyesinde oluşturduğu bir durumdan dolayı adet gecikebilmektedir. Tabi ki bunu da öğrenmenin yolu jinekolog muayenesinden geçer.
Doğum kontrol hapı nasıl kullanılır?
Ülkemizde eczanelerde yaklaşık 30 farklı firmanın ürettiği doğum kontrol hapı bulunmaktadır. Bunların hemen hepsinin kullanım şartları aynıdır. Doğum kontrol hapı kullanmaya başlamadan önce mutlaka jinekologa gidilerek, muayene ve testler yaptırılmalı, hap kullanmanın sakıncası olup olmadığı ve hangi hapın daha etkili olacağı konusunda öneri alınmalıdır. Doğum kontrol haplarının hepsinde bir kutu içinde 21 tane hap bulunmaktadır.
Adet kanamasının başladığı ilk gün ya da ilk 3 gün içinde hap kullanılmaya başlanmalıdır. Aç karnına içildiğinde bazı kadınlarda mide bulantısına sebep olabildiği için hapın tok karnına içilmesi ve her gün yaklaşık aynı saatlerde alınması önerilmektedir. 21 gün boyunca düzenli olarak her gün hap içen kadın, bir paket bitince kullanıma 7 günlük bir ara verir ve bu süre içinde de adet kanaması yaşanır.
7 günlük aranın ardından yeniden 21 günlük hap kullanım periyoduna girilir. Bu hapların gebelikten koruyuculuğu tamamen düzenli kullanımı ile bağlantılı olduğundan unutmamaya özen gösterilmelidir.
Doğum kontrol haplarının kullanımının unutulması
Doğum kontrol haplarında düzenli kullanım gebelikten korumayı neredeyse garantilemektedir. Her hangi bir sebeple hap kullanmayı unutan kadının ertesi gün iki tane hap içmesi gerekir. Bu sayede hapın gebelikten koruyuculuğu azalmaz. Ancak 2 günden daha uzun süre hapın kullanılmaması durumunda kesinlikle başka bir yöntemle de korunması ve doktora başvurulması gerekmektedir.
Doğum kontrol hapı kullananlar hangi durumlarda kesinlikle doktora başvurmalılar?
Doğum kontrol haplarının aç karnına içildiklerinde mide bulantısına sebep olması, zaman zaman baş ağrısı yapması, arada bir lekelenmelere yol açması normal kabul edilir ve endişe duyulmaz. Ancak ek ilaçlar alındığı halde bulantının geçmemesi ve aşırı kusmaya sebep olması, ağrı kesici ilaçların baş ağrısını hafifletememesi, göğüs ve bacaklarda ağrı, şişme olması gibi durumlar tehlike arz etmektedir. Bununla birlikte aşırı halsizlik, yorgunluk, görme ve bilinç kaybı da acilen doktora başvurulması gereken durumlardır.
Size nasıl yardımcı olabilirim?