Erkeklerde kısırlığa yol açan faktörler nelerdir, başlıca üç gruba ayırabiliriz.
- Sperm üretiminde bozukluk
- Spermi testislerden dışarı taşıyan kanallardaki sorunlar Sperm Üretim Bozuklukları
- Sperm sayısının düşük, hareketlerinin zayıf ve spermde şekil bozukluğu olması doğal yolla gebelik elde edilmesini zorlaştırır. Hatta bazen imkansız hale getirebilir. Sperm üretimini ve olgunlaşmasını etkileyen pek çok faktör vardır.
Varikosel
Testisin toplardamarlarında anormal gelişmeler varikosel adını alır. Varikosel ısı artışına neden olarak sperm üretimi ve hareketliliği bozabilir.
Enfeksiyonlar
Ergenlikte veya erişkin dönemde geçirilen kabakulak testislerde de orşite sebep olabilir. Bu durum sperm üretimini bozabilir.
İnmemiş Testis
Erkek çocukta doğumda testisler kanal içinden yerlerine inmiş olmalıdır. Doğum sonrası 1 yaşa kadar testisler torbalarına inmezse cerrahi ile yerlerine indirilmelidir. Aksi halde karınlarında ve testis kanalında kalan testisler ısıya maruz kalacağından sperm üretimi geri dönüşümsüz olarak bozulabilir ve bu durum testis kanserine de zemin hazırlar.
Çevresel Toksinler
Kanser tedavisi için kullanılan ilaç ve ışın tedavileri testiste sperm ana hücrelerinde hasara neden olarak sperm üretimi bozabilirler. Bu durum tedavi öncesi hastaya açıklanarak spermlerin dondurularak saklanması önerilmelidir.
İlaç Kullanımı ve Alışkanlıklar
Beyin sapını etkileyerek erkeklik hormonlarının üretimini ve dengesini bozan durumlar, karaciğer ve böbrek hastalıkları, geçirilen ateşli hastalıklar, hormon üretimini etkileyen ilaçlar, alkol, sigara ve uyuşturucu kullanımı, çok sıcak ortamlarda bulunmak, kimyasal madde ve radyasyon maruz kalmak sperm üretimini bozabilir.
Genetik Bozukluklar
Menisinde hiç sperm olmayan veya 5 milyondan az sperm bulunan erkekte genetik bozukluk olabilir. Bu durumda kromozom tayini ve Y kromozomunda mikrodelesyon taraması yapılması uygundur. Bu bozukluklar Y kromozomu yoluyla erkek çocuğa genetik geçiş gösterecek ve erkek çocuk ileride aynı sorunla karşılaşabilecektir. Bu gibi durumlarda PGT uygulamaları yardımcı olabilir.
Sperm Kanallarına Ait Bozukluklar
Spermin üretim yeri olan testislerden dışarı çıkmasını engelleyen tıkanıklıklar kısırlık nedeni olabilmektedir. Bu kanallar doğuştan gelişmemiş olabilir veya geçirilmiş enfeksiyon ve cerrahi operasyonlara bağlı olarak sonradan tıkanabilir. Sinir sistemi hastalıkları, şeker hastalığı, prostat, idrar kesesi ve kanalına ait geçirilmiş operasyonlar meninin dışarı atılamayıp idrar kesesine geri kaçmasına neden olarak kısırlığa neden olabilirler.