Aşılama Nedir?
Aşılama yöntemi, spermin yumurtaya ulaşmasını kolaylaştırarak döllenebilme şansını destelemek amacı ile uygulanan bir işlemdir. Anne adayına verilen ilaç ya da iğnelerle her ay kendiliğinden oluşan bir adet yumurtanın sayısı iki ya da üçe kadar çıkarılır. Erkeğe ait sperm hücreleri de bir takım kimyasal özel sıvılar ile yıkanıp hazırlanır. Bu uygulama sayesinde spermlerin arasından yumurtayı dölleyebilecek kapasiteye sahip olanlar tespit edilir. Yumurtaları çatlatmak için uygulanan çatlatma iğnelerin ardından hazırlanan spermler, özel kanül ve enjektör yardımı ile direkt olarak rahim içerisine bırakılır. Böylelikle spermlerin gideceği yol kısaltılarak, yumurta ya da yumurtalara kolayca ulaşmaları sağlanır.
Aşılama hangi durumlarda uygulanabilir?
Aşılama infertilite yani kısırlık durumlarında uygulaması kolay, pratik, diğer tedavilere nispeten daha ekonomik ve risksiz bir işlem olduğu için genellikle aşağıda ki durumlarda uygulanabilmektedir.
- Cinsel işlev bozuklukları
- Endometriozis (çikolata kisti)
- Açıklanamayan infertilite (kısırlık)
- Rahim ağzına bağlı problemler
- Sperme karşı antikor varlığı (İmmünolojik İnfertilite).
- Kadında yumurtlamanın olmaması veya yetersiz olması durumunda uygulanmaktadır.
Aşılama her ne kadar basit bir işlem gibi görülse de mutlaka bu konuda tecrübeli bir jinekolog tarafından uygulanması gereken bir yöntemdir.
Aşılamanın başarı oranı nedir?
Aşılama işleminin başarısı her bir deneme için % 20’ye kadar çıkmaktadır. Genel olarak bir sınırlama yoktur. Ancak 3-4 denemeden fazlasının fayda sağlamayacağı için gerek duyulmaz. Şayet ilerleyen yaş faktörü ve infertilitenin boyutu söz konusu ise, direkt tüp bebek ve mikroenjeksiyon yöntemlerine geçilebilir.
Aşılamada sperm kalitesinin önemi nedir?
Erkeğin sperm sayısı ve hareketliliği çok düşük ise aşılama tedavisinin başarısı da düşük olacaktır. Bunun nedeni ise yumurtayı dölleyebilecek kabiliyete sahip sperm hücrelerinin olmamasıdır. Aşılama işleminin yapılabilmesi için sperm sayısının 5 milyon ve üzeri, hareketliliğininde %25 in üzerinde olması gerekmektedir.
Diğer önemli bir konu ise, spermlerin şekil bozukluklarıdır. Aşılama tedavisi öncesinde sperm şekilleri detaylı olarak incelenmeli ve normal görünümlü sperm sayısının en az %4-5 olması istenmektedir. Spermlerin sayı ve hareketliliği iyi olsa bile, şekil bozukluğundan dolayı yumurtanın kabuğunu delip içerisine girmesi sorun olduğu için, tedavi başarısız olabilir.
Aşılama tedavisi öncesi yapılan testler
Anne adayında aşılama tedavisinden önce kısırlığın nedenini tespit etmek için bazı testler yapılır. Bunlar;
- Jinekolojik muayene,
- Rahim ve tüplerin değerlendirilmesi için rahim filmi (HSG)
- Yumurtalıkların durumuna bakmak için hormon testleri,
- Çeşitli özel durumlarda tanısal laparoskopi ya da histeroskopi istenebilir.
Aşılama ağrılı bir işlem midir?
Aşılama işlemi ağrısız ve acısız bir işlemdir. Fakat normalde muayene dahi olamayan ve vajinismus sorunu olan kadınlarda bazen aşılama işlemi düşük doz bir anestezi altında yapılabilmektedir.
Aşılama sonrası hastanede yatmak gerekir mi?
Aşılama yapıldıktan 15-20 dakika sonra sadece uzanarak dinlenmek yeterli olmaktadır. Onun haricinde uzun süreli istirahat etme veya çalışmama gibi bir durum yoktur. İşlemden bir gün sonrada cinsel ilişki serbesttir.